Đầu tiên phải hiểu rằng Cold Brew không phải là một loại cà phê mà là một phương pháp pha cà phê giống như cách pha phin, pha Pour Over, pha máy…. Cà phê Cold Brew cũng không phải là cà phê pha nóng xong cho thêm đá vào. Theo định nghĩa từ cuốn The Coffee Dictionary: An A–Z of Coffee Coffee Dictionary thì cà phê Cold Brew là “Cà phê được pha bằng nước lạnh thay cho nước nóng. Và do nhiệt độ thấp nên hương vị cà phê sẽ chiết xuất chậm hơn, bởi vậy cách pha này có thời gian pha chế lâu hơn so với khi nóng. Thời gian pha Cold Brew sẽ tính bằng giờ chứ không phải bằng phút. Tuy nhiên, nước lạnh và thời gian pha chế lâu hơn bù lại sẽ tạo cho cà phê Cold Brew nhiều điều khác biệt so với các cách pha khác.”

Vậy từ khi nào mà Cold Brew xuất hiện trên thế giới và cà phê đã đem lại những hương vị gì khi được pha bằng phương pháp ủ lạnh này, hãy cùng BrainUp Coffee tìm hiểu về lịch sử và những điều tuyệt vời mà Cold Brew mang lại nhé.

Nguồn gốc của Cold Brew

Một câu chuyện phổ biến hay được kể lại rằng, trong các chuyến hải trình dài trên biển vào thế kỷ 17, các thủy thủ đoàn không chỉ gặp phải các vấn đề về cướp biển, lương thực mà còn về sự tỉnh táo:

Họ bị thiếu cà phê để uống trong những chuyến đi dài ngày.

Các thủy thủ luôn trăn trở về việc làm sao có thể pha được một lượng lớn cà phê cùng lúc và dùng được lâu. Vì bình thường nếu họ muốn pha cà phê thì phải đun sôi nước trên bếp lửa. Điều này khá nguy hiểm do các tàu thời đó đều là các tàu gỗ. Bởi thế mà vấn đề thiếu cà phê vẫn cứ còn mãi, không hề được giải quyết triệt để. Mọi thứ chỉ thay đổi từ một chuyến hải trình ghé qua Nhật Bản của một tàu buôn của công ty Đông Ấn Hà Lan.

Những tàu buôn lớn của công ty Đông Ấn Hà Lan

Người Hà Lan hay cụ thể hơn là công ty Đông Ấn Hà Lan là một trong những ông lớn trong ngành hàng hải thời đó. Những con tàu buôn lớn của họ đã quần thảo khắp các tuyến đường biển để buôn bán nhiều mặt hàng từ phương Đông sang phương Tây và ngược lại. Một trong số đó là cà phê đến từ Indonesia, một thuộc địa của Hà Lan khi ấy. Và trên con đường vận chuyển cà phê từ Indonesia trở lại Châu Âu, một vị thuyền trưởng người Hà Lan đã phát hiện ra một cách pha trà vô cùng độc đáo khi dừng chân tại Nhật Bản.

Ông ấy đã phát hiện ra người Nhật Bản có một món trà ngâm ủ cùng nước sông mát lạnh chứ không phải nước nóng. Sau một thời gian ngâm ủ dài, các hương vị trong trà sẽ dần hòa vào nước và tạo ra một loại đồ uống có hương vị vô cùng dễ chịu, thanh thoát, ít chát hơn hẳn.

Thứ trà ủ lạnh vô cùng mượt mà dễ chịu

Ngay khi được thưởng thức ly trà ủ lạnh đó. Vị thuyền trưởng người Hà Lan ngay lập tức nảy lên một suy nghĩ trong đầu.

“Ừ nhỉ, sao lại cứ dùng nước nóng mới pha được cà phê. Tại sao mình không dùng nước lạnh ngâm lâu một chút nhỉ”

Và ngay khi trở về thuyền, vị thuyền trưởng ấy nhanh chóng cùng các thuyền viên áp dụng cách pha này vào cà phê. Họ xay khá nhiều cà phê sau đó ngâm vào các thùng nước ngọt. Sau hơn một ngày được ngâm, phần bột cà phê lắng xuống và nước cà phê bắt đầu chuyển sang một màu nâu đậm. Từng người, từng người một lấy cốc để uống thử và rồi ai cũng bất ngờ vị hương vị của loại cà phê ấy.

Thứ nước uống này không hề thua kém cà phê khi được pha nóng. Không chỉ thế nó còn dễ uống với vị chua, vị đắng dịu nhẹ hơn hẳn. Rồi tiếng lành đồn xa, phương pháp này nhanh chóng được các thủy thủ chia sẻ với các đội thuyền buôn khác. Thứ đồ uống cà phê ủ lạnh này dần trở nên khá phổ biến trong việc đem lại sự tỉnh táo cho các thủy thủ thời kỳ đó.

Và đó là câu chuyện khai sinh ra cách pha cà phê Cold Brew. Từ thế kỷ 17 mà hương vị của món cà phê đã vô cùng được yêu thích. Vậy đến hiện tại ở thế kỷ 21 này, hương vị của nó có đổi khác gì không nhỉ ?

Hương vị của Cold Brew thời hiện đại

Ở thời điểm hiện tại, làn sóng cà phê chất lượng cao đang được lan tỏa, ngày càng có nhiều người làm cà phê chất lượng cao như cà phê Specialty Arabica hay cà phê Fine Robusta. Kỹ thuật sơ chế cà phê hay rang cà phê cũng ngày càng được nghiên cứu tìm hiểu sâu rộng hơn. Chất lượng hương vị cà phê bởi vậy đã̃ có những bước tiến mạnh mẽ hơn hẳn so với vài trăm năm trước.  Chính vì vậy mà cà phê Cold Brew ngày nay đã có những hương vị vô cùng độc đáo. Mỗi loại cà phê bạn chọn sẽ đem đến cho bạn một cốc cà phê Cold Brew có hương vị khác nhau:

– Nếu bạn pha Cold Brew với cà phê Robusta, đặc biệt là các loại cà phê Fine Robusta chất lượng cao, ly Cold Brew lúc pha ra có thể ngọt đậm, quyện chút béo của sữa như một ly chocolate lạnh.

– Còn nếu bạn pha Cold Brew với cà phê Arabica, đặc biệt như là một số loại cà phê Specialty từ Ethiopia , Colombia, Costa Rica… Ly cà phê Cold Brew lúc này có thể ngập hương hoa, vị chua của hoa quả đặc trưng của loại cà phê bạn dùng, giống như một cốc sinh tố hoa quả có caffeine vậy.

Cách pha Cold Brew đơn giản

Pha Cold Brew không hề khó, đơn giản chỉ là ngâm cà phê cùng nước mát rồi ủ trong tủ lạnh trong một khoảng thời gian. Và vì nguyên lý đơn giản như vậy, nên người pha cà phê có thể biến tấu và dùng nhiều cách khác nhau để pha được Cold Brew.  Tuy nhiên, BrainUp Coffee sẽ cố gắng đưa ra những bước pha Cold Brew đơn giản nhất để bạn có thể thử được ngay và luôn ở bất kì nơi đâu. 

Pha Cold Brew sẽ gồm 3 bước sau:

Bước 1: Chọn loại cà phê phù hợp

Cà phê nào cũng làm Cold Brew được, miễn bạn uống thấy thích là được. Vì gu thưởng thức của mỗi người là riêng biệt mà. Tuy nhiên, để lần đầu pha Cold Brew đúng ý, bạn nên chọn loại cà phê phù hợp với sở thích của mình. Thông thường sẽ có hai loại hạt cà phê chính là: Hạt cà phê Arabica và hạt cà phê Robusta.

Với hạt Robusta, ly cà phê Cold Brew bạn pha ra sẽ có được một hương vị cổ điển với chút đắng nhẹ nhàng cùng vị ngọt hậu đậm đà. Món này sẽ vô cùng phù hợp khi được uống cùng với sữa đặc hay sữa tươi để tạo ra nâu đá hay bạc xỉu Cold Brew.

Ngược lại với Robusta, hạt cà phê Arabica không có được sự mạnh mẽ mà vô cùng dịu nhẹ. Nó có thể đem đến cho bạn những ly Cold Brew sảng khoái, chua thanh và tươi mát vị hoa trái.

Bước 2: Chọn dụng cụ pha chế Cold Brew

Vì nguyên lý pha Cold Brew chỉ đơn giản là ngâm ủ cà phê với nước lạnh. Bạn có thể dùng rất nhiều các dụng cụ khác nhau để pha Cold Brew từ dụng cụ pha chế chuyện dụng như bình Cold Brew Hario, Bình Cold Brew Koonan… đến chỉ đơn giản là bình thủy tinh có nắp đậy.

Bước 3: Pha chế

Để pha cà phê Cold Brew bằng dụng cụ pha chế Cold Brew hay bình thủy tinh tại nhà bạn chỉ cần:

Cho bột cà phê vào lõi lọc/ bình ủ – Rót nước – Đóng nắp bình rồi cất tủ lạnh ngâm ủ.

Như bạn thấy, cách sử dụng, cách pha Cold Brew vô cùng đơn giản. Phần bạn nên chú ý hơn xíu đó là̀ công thức pha chế. Bạn có thể sử dụng công thức mà Brainup Coffee đang dùng hiện tại để bắt đầu:

– Tỷ lệ cà phê và nước: Với cà phê có tỉ lệ hạt Robusta nhiều hơn, hiện Brainup đang dùng tỷ lệ 1:8 (1 g cà phê với 8ml nước, nghĩa là với 20g bột cà phê sẽ ủ với 160ml nước). Cà phê pha ra có một độ đặc và đậm đà, bạn có thể uống đen thêm chút đá hoặc thêm sữa mà vẫn giữ vị cà phê.

Còn với cà phê có tỉ lệ hạt Arabica nhiều hơn, hiện tại Brainup đang sử dụng tỷ lệ 1:15 (1g cà phê với 15ml nước).

– Thời gian ngâm ủ: Brainup đang ngâm ủ cà phê trong khoảng thời gian từ 12 – 20h. Nếu bạn uống thử cà phê và thấy nó bị quá đậm, đắng. Bạn có thể giảm thời gian ngâm ủ một chút. Còn nếu cà phê có hương vị hơi nhạt nhòa, bạn có thể tăng thời gian ngâm ủ đó lên.

– Độ mịn của cà phê: Sẽ không có một cỡ xay chung cho tất cả mọi người. Bởi ngoài kích cỡ cà phê, thời gian ngâm ủ hay tỷ lệ cà phê/nước cũng có thể tác động đến hương vị cà phê sau cùng. Bởi vậy:

+ Nếu bạn đang dùng cà phê xay sẵn và khó để điều chỉnh cỡ xay. Bạn có thể điều chỉnh hương vị theo cách dễ nhất: Thay đổi thời gian ngâm ủ.  

  • Tăng thời gian ngâm ủ để cà phê đỡ nhạt hương vị.
  • Giảm thời gian ngâm ủ nếu thấy hương vị cà phê có nhiều vị đắng khó chịu.

+ Nếu bạn đang có máy xay cà phê tại nhà. Bạn có thể thử điều chỉnh hương vị theo nguyên lý cơ bản sau: 

  • Nếu cà phê thiếu vị, nhạt nhòa. Hãy chỉnh cỡ xay mịn lại.
  • Nếu cà phê có nhiều vị đắng chát, khó chịu. Hãy chỉnh cỡ xay to ra.

Lưu ý: Sau mỗi lần xay, bạn nên ghi nhớ lại kích cỡ xay cùng hương vị pha ra để có thể có thông tin tinh chỉnh cho những lần xay, lần pha tiếp theo nhé. (Bạn có thể áp dụng hai điều trên trong trường hợp các yếu tố pha khác như thời gian, loại cà phê…được giữ nguyên)

Thêm một lưu ý nho nhỏ:

– Bột cà phê có thể làm tắc cống. Sau khi ngâm ủ cà phê xong bạn nên lọc bã cà phê bằng vải mỏng hoặc giấy lọc và đổ vào thùng rác nhé.

Cold Brew thường được thưởng thức như thế nào

Lại một lần nữa, đây là vấn đề về khẩu vị cá nhân của mỗi người. Nếu bạn muốn uống những hương vị cà phê thuần khiết, nguyên bản nhất thì cứ hãy cứ ĐEN là chân ái. Còn bạn uống cà phê mà không thể sống thiếu sữa. Hay bạn muốn nhiều người có thể uống được cà phê mình pha hơn thì bạn thử:

  • Có thể thêm một chút sữa tươi để đưa đẩy hương vị mượt mà hơn.
  • Thêm lát chanh vàng để tăng thêm tầng hương vị cho ly Cold Brew.
  • Bỏ thêm chút quả, chút trái, chút mứt như vải, như đào, kiwi để thêm vị thơm, ngọt, chua không giới hạn.

Có nhiều cách để thưởng thức Cold Brew nhưng cách tốt nhất chỉ duy nhất một người biết rõ, đó là bạn. Nên đừng ngần ngại thử pha một bình Cold Brew với nhiều biến tấu, phá cách theo cách của riêng bạn để tự thưởng cho bản thân hoặc dùng chung với bạn bè vào những ngày nắng nóng nhé.