Có bao giờ chúng ta tự hỏi chiếc phin pha cafe khá phổ biến ở Việt Nam có từ khi nào? Và người Việt Nam ta hình thành văn hoá uống cafe phin từ bao giờ? Hãy cùng đội ngũ BrainUp Coffee ngược dòng thời gian tìm hiểu nhé.


NGUỒN GỐC HÌNH THÀNH DỤNG CỤ PHA PHIN

Cà phê là giống cây có nguồn gốc từ Ethiopia, và từ thế kỉ XIX cây cà phê cũng đã theo chân người Pháp du nhập vào Việt Nam thời thuộc địa. Và từ khoảng thời gian này chiếc phin pha cà phê được du nhập vào Việt Nam.

 

Lúc đầu, cà phê chỉ được uống bởi tầng lớp quý tộc và quan chức người Pháp. Dần dần, cây cà phê được trồng nhiều tại Việt Nam và đã trở thành một thức uống phổ biến hơn dành cho mọi tầng lớp trong xã hội. Chiếc phin pha cà phê Việt Nam đã trở nên phổ biến từ những năm 1930, và đã trở thành một nét văn hóa đặc trưng. Cà phê phin được uống ở khắp mọi nơi, từ các quán cà phê vỉa hè cho đến các nhà hàng sang trọng.

 

Có lẽ bạn chưa biết rằng chiếc phin pha cà phê đầu tiên trên thế giới được chế tạo bởi Jean-Baptiste de Belloy, Hồng y Tổng giám mục Paris vào thế kỷ 18. Chiếc phin này có cấu tạo đơn giản, bao gồm một bộ phận chứa cà phê và một bộ phận chứa nước nóng. Khi nước nóng chảy qua cà phê sẽ được chiết xuất và chảy xuống dưới.

 

Lúc sáng chế ra dụng cụ ấy, Ngài Belloy đã ở độ tuổi 91. Nhưng là một người yêu thích cà phê đích thực, Ngài vẫn miệt mài tìm tòi và sáng chế ra một dụng cụ pha cà phê cải tiến, có thể thay thế cho cách ngâm ủ cà phê như trà phổ biến tại thời điểm đó.

 

Những chiếc Belloy’s Drip Pot này đã được người Việt cải tiến để phù hợp với khẩu vị. Chiếc phin pha cà phê Việt Nam có phần đáy nhỏ hơn, giúp cà phê chiết xuất ra có hương vị đậm đà hơn. Cà phê phin có hương vị đậm đà, thơm ngon và là một thức uống rất hợp với thời tiết nóng ẩm của Việt Nam. Cà phê phin thường được pha với sữa đặc hoặc đường, tùy theo sở thích của mỗi người.

 

VĂN HOÁ UỐNG CAFE PHIN CỦA NGƯỜI VIỆT NAM TA THỜI XƯA

 

Thời thuộc địa, để cho những người Pháp thưởng thức cà phê tại bản xứ, những công cụ pha cà phê đầu tiên ra đời và có lẽ từ đó chiếc phin pha cà phê Việt Nam dần hình thành để rồi dần dà nó không chỉ là một dụng cụ chiết xuất cà phê đơn thuần mà trở thành một điều đặc biệt trong văn hóa cà phê ở Việt Nam.

 

Bấy giờ, trong mắt người Việt cà phê vẫn là thức uống lạ lẫm và xa xỉ mà chỉ người Pháp mới được dùng. Nhưng nhờ đất đai thổ nhưỡng phù hợp, cây cà phê đã được trồng rộng rãi và phổ biến hơn ở nước ta, nhờ vậy giá cà phê hạ xuống và thói quen uống cà phê cũng dần hình thành trong cộng động người Việt. Đi qua năm tháng thứ thức uống đen sánh, nhấp môi có vị đắng, đậm đà trong khoang miệng, đã khiến người ta khoan khoái.

 

Có thời gian, uống cà phê còn là thước đo sự sành điệu, đẳng cấp của một người. Thời đó, cà phê “cóc” trở thành một hình ảnh quen thuộc với các thế hệ 7x, 8x Việt Nam. Các quán cà phê này luôn ở các góc đường hoặc nép mình khiêm tốn trên các vỉa hè với những bộ bàn ghế nhỏ nhắn vừa đủ ngồi. Có thể vì thế mà chúng được gắn cho tên gọi là “cà phê cóc”. Những quán cà phê cóc dần trở thành một nét văn hóa đặc trưng của Việt Nam. Đây là nơi mọi người có thể tụ tập, hàn huyên tâm sự, hay đơn giản là tận hưởng một ly cà phê nóng hổi.

Tại nhiều con đường ở Sài Gòn, Hà Nội lúc bấy giờ, không khó bắt gặp những quán cà phê không tên, vài chiếc ghế gỗ con xếp ngẫu hứng đủ cho người ta ngồi hoặc lấy làm bàn để đôi ba ly cà phê. Dù là ở những góc phố yên tĩnh hay bên những con phố xe cộ qua lại thì khi ngồi bên ly cà phê, người ta bỗng hóa trầm ngâm, suy tư đến lạ lùng.

 

CÀ PHÊ PHIN VIỆT NAM NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY

 

Trong những năm gần đây, văn hóa uống cà phê phin ở Việt Nam đã có những thay đổi. Giới trẻ ngày càng chuộng cà phê pha máy hoặc cà phê pha thủ công hơn, bởi cà phê pha máy và cà phê pha thủ công có hương vị nhẹ nhàng, nhiều tầng hương hơn, phù hợp với khẩu vị của người trẻ.

 

Tuy nhiên, cà phê phin vẫn là một nét văn hóa đặc trưng và là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Việt. Mỗi vùng miền Việt Nam lại có cách thưởng thức cà phê khác nhau. Phổ biến nhất ở Việt Nam vẫn là cà phê pha phin. Tuy nhiên người miền Nam lại thích uống cà phê cho thêm đường, sữa để gia tăng vị ngọt. Trong khi đó người miền Bắc lại thích uống cà phê đậm đặc trong cốc nhỏ, thưởng thức ngay khi còn nóng.

 

Văn hóa thưởng thức cà phê nói chung và cà phê phin nói riêng của người Việt Nam rất độc đáo và tinh tế, cũng nhờ đó cà phê Việt Nam nhiều năm nay đã khiến cho bạn bè quốc tế hết sức say mê. Không ít du khách khi đến Việt Nam đã phải đi tìm và thưởng thức cho bằng được một ly cà phê pha phin kiểu Việt. (Theo Cable News Network (CNN), Hoa Kỳ, ngày 23-8-2022: bánh mì, phở, cà phê là những món ăn Việt Nam lọt vào top 50 món ăn đường phố ngon nhất châu Á do kênh này bình chọn.)

CÀ PHÊ NÀO ĐƯỢC XEM LÀ PHÙ HỢP VỚI PHA PHIN

 

Từng giọt cà phê tí tách rơi từ chiếc phin cà phê Việt Nam đều là những câu chuyện, là những dấu ấn văn hóa tinh tế. Không chỉ là thức uống, cà phê phin là một nét đẹp, là một phong cách sống. Trong hương vị đậm đà, chúng ta cảm nhận được tinh thần dân tộc, nét văn hoá truyền thống. Hãy cùng nhau gìn giữ và phát triển văn hóa cà phê phin, để nét đẹp trong ẩm thực trở thành một biểu tượng đặc trưng của đất nước.

 

Để trả lời câu hỏi cà phê nào phù hợp pha phin thực sự rất khó, bởi sự ngon hay không ngon (dở) nó là gu thưởng thức cà phê của từng người, từng cá nhân. Bởi sau một khoảng thời gian bước chân vào thị trường cà phê, BrainUp Coffee nhận ra mỗi khách hàng thưởng thức cà phê là cách thưởng thức khác nhau. Nhưng quan trọng nhất chính là hạt cà phê chất lượng và đảm bảo yếu tố vệ sinh an toàn thực phẩm. Thử hình dung xem rất nhiều trong số chúng ta trong đó có bạn, có tôi, mỗi ngày chúng ta đều khởi đầu bằng 1 tách cà phê, thậm chí có nhiều bạn bỏ qua bước ăn sáng mà làm ngay luôn cà phê phin để bước vào ngày mới, và nếu ly cà phê bạn đang sử dụng không có nguồn gốc không có xuất xứ, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm thì với mỗi ngày 1 đến 2 cử cà phê chúng ta đã đưa những thứ không mong muốn vào cơ thể, chính vì vậy ngoài việc chọn cà phê đúng gu bạn còn phải quan tâm đến các thông tin khác nữa nhé.

 

Ở BrainUp Coffee, tụi mình tự hào về loại cà phê dùng riêng để pha phin không tẩm hương, tạp chất và các loại hỗn hợp khác, sản phẩm được xếp hạng best seller nhà tụi mình, được rang xay chỉ trên nền tảng cà phê đặc sản arabica và robusta với các cách phối trộn tỉ lệ hạt khác nhau để làm ra ly cà phê hoàn hảo đến tay bạn.

 

Mình xin chia sẻ các bước pha phin mà BrainUp Coffee hay làm để bạn có thể tự pha cho mình một ly cà phê thật ngon.

 

Bạn chuẩn bị 1 bộ phin, loại cà phê BrainUp Coffee bạn yêu thích, nước sôi,  cân điện tử và đồng hồ bấm giờ ( hoặc điện thoại để bấm giờ ).

 

Bước 1: Tráng phin qua nước sôi.

Bước 2: Xay 20gr cà phê BrainUp với kích cỡ pha phin.

Bước 3: Cho cà phê vào phin, gõ nhẹ thành phin để dàn đều cà phê.

Bước 4: Cho 20gr nước sôi 90-94 độ C vào để ủ trong 1 phút.

Bước 5: Cho thêm 60gr nước sôi 90-94 độ C vào để chiết suất trong 3p là bạn có được một ly cà phê thật ngon để thưởng thức rồi.

 

Vài tip nhỏ cho bạn :

  • Cà phê sử dụng đến đâu xay hạt đến đó sẽ lưu lại hương vị tốt hơn,
  • Nếu bạn không có cân thì bạn có thể sử dụng muỗng cà phê hoặc muỗng cơm với định lượng là 6-7 muỗng cà phê hoặc 2-3 muỗng cơm là đủ.  
  • Để biết được nhiệt độ 90-94 độ C để có thể pha cà phê bạn đun sôi nước rồi để nguội khoảng 5-6 phút ( khoảng 45-60s nhiệt độ giảm 1 độ C ) là được nhé.